Belgien / Geschichte

Bevrijding en maanden nadien

BombardementenCollaboratieVerwoestingGevechtenBevrijdingVerzetTerreur en uitroeiingOverwinning en nederlaag

Teilen


Lier, 5 september 1944, 9.30 uur. Vanuit Mortsel naderen vier Britse verkenningsvoertuigen. Op de Grote Markt stromen inwoners samen om ze te begroeten. Stapvoets rijden de Britten door de uitbundige menigte. Ze verlaten Lier meteen weer richting Herentals. Lier is bevrijd! Of niet?

Bliksemsnelle bevrijding

Lier, 5 september 1944, 9.30 uur. Vanuit Mortsel naderen vier Britse verkenningsvoertuigen. Op de Grote Markt stromen inwoners samen om ze te begroeten. Stapvoets rijden de Britten door de uitbundige menigte. Ze verlaten Lier meteen weer richting Herentals. Lier is bevrijd! Of niet?

Nog niet alle Duitse troepen hebben Lier verlaten. Op verschillende plaatsen schieten terugtrekkende groepjes Duitsers op inwoners die soms al aan het vieren zijn. In de huidige deelgemeente Koningshooikt nemen de Britse bevrijders zelfs nog een groot aantal Duitse soldaten gevangen.

Niet alle Lierenaren maken de bevrijding mee. Net als in veel andere Belgische steden deporteren de Duitsers tijdens de bezetting de Joodse inwoners met hulp van het stadsbestuur. Via de Dossinkazerne in Mechelen eindigen ze in de uitroeiingskampen van het Derde Rijk. Het overgrote deel overleeft die kampen niet. Onder hen Dyszka Zolty en haar kinderen Berisch, David en de pasgeboren Mireille. Enkele weken voor de bevrijding worden ze uit Lier gedeporteerd en vergast in Auschwitz. Met hulp van de bevolking duikt vader Jakob Lemel onder in Emblem. Hij maakt de bevrijding jammer genoeg helemaal alleen mee.

Voor de inwoners die meegewerkt hebben met de Duitse bezetter – of daarvan verdacht worden – is de bevrijding van Lier allesbehalve een feest. Meteen nadat de Duitse troepen Lier hebben verlaten, sluit het verzet 322 zogenoemde ‘zwarten’ op in de Sionkazerne. Net als in Breendonk of andere plekken in België neemt het verzet wraak. Gevangenen worden mishandeld. Het stadsbestuur grijpt in. De collaboratieverdachten verhuizen naar een interneringskamp in Mechelen waar ze hun proces afwachten.

De oorlog duurt voort

De Britse bevrijders trekken snel door Lier. Niet lang daarna arriveren nieuwe soldaten. In de Rijksnormaalschool komt eind september een tijdelijk militair hospitaal voor 300 patiënten. Net als op andere Antwerpse plaatsen worden er soldaten verzorgd die gewond raken bij de verdere gevechten tegen het Duitse leger. Soldaten die overlijden worden begraven op de militaire begraafplaats aan de Mechelsesteenweg. Vandaag rusten daar nog steeds een veertigtal militairen.

De geallieerde troepen installeren ook luchtafweerstellingen in Lier en Koningshooikt. Om de oorlogskansen in het Duitse voordeel te doen keren, richt Hitler namelijk een geheim wapen op het bevrijde Antwerpen: de gevreesde vliegende bommen. De stad is vanwege zijn strategische belang voor de geallieerden een belangrijk Duits doelwit. Lier en Koningshooikt maken deel uit van een verdedigingsgordel rond Antwerpen die de Duitse voorlopers van de raket moeten onderscheppen.

Lier en Koningshooikt worden zelf ook het slachtoffer van V-bommen. Die projectielen zijn weinig betrouwbaar en storten vaak neer voor ze hun doel bereiken. Ook bommen die uit de lucht zijn geschoten, richten ter plekke heel wat schade aan. In totaal vallen er 55 V-bommen op Lier en 15 op Koningshooikt. Dat leidt niet alleen tot materiële schade, er laten ook 49 mensen het leven. Pas in maart 1945 houdt de Duitse terreur eindelijk op en eindigt het oorlogsgeweld.

Toeristische informatie

Fietsroutes

Toerisme Provincie Antwerpen heeft bevrijdingsroutes langs het fietsknooppuntennetwerk gemaakt. Fiets en wandel langs de plaatsen waar het allemaal gebeurde, bijvoorbeeld monumenten, militaire begraafplaatsen en crash-sites. Ga voor de bevrijdingsroutes naar fietsroutes.provincieantwerpen.be